Najduži dan

The Longest Day

, 1962., SAD, 178 min.

akcija
ratni
povesni

0.0

10
9
8
7
6
5
4
3
2
1

Hej! Trebamo i tvoju ocenu

Najduži dan je američki ratni film baziran na istoimenoj knjizi Corneliusa Ryana. Film prati događanja tokom bitke za Normandiju u Drugom svetskom ratu. Dobitnik dva Oskara (za specijalne efekte i kinematografiju), "Najduži dan" jedan je od holivudskih istinski velikih ratnih filmova!

Početkom juna 1944. godine neizvesnost oko kraja rata bila je na vrhuncu. Premda se znalo da Saveznici pripremaju veliku invaziju na okupiranu Evropu, nitko nije bio siguran u to kada i gde će se ona dogoditi. Vremenska prognoza najavljivala je produžetak nepovoljnih vremenskih prilika, po čemu je nemačko vojno vodstvo zaključilo kako do savezničke akcije ipak još neće doći. Sa druge strane, saveznički vojnici već su danima bili u stepenu visoke pripravnosti, nestrpljivo čekajući da taj dan napokon dođe i prekine frustrirajuću neizvesnost. Svestan da više ne sme odgađati, general Eisenhower usprkos nepovoljnom vremenu 5. juna zapovedi da invazija počne u zoru sledećega dana. Nedugo zatim poleteli su saveznički avioni puni padobranaca čiji je zadatak bio diverzijama pripremiti teren za iskrcavanje u Normandiji...

Trojica redatelja, petorica scenarista te vrlo angažirani producent bili su potrebni kako bi se na ekran verno prenela prelomna bitka 2. svetskog rata. "Najduži dan", jedan od najvećih ratnih spektakala filmske istorij, ekranizacija je istoimenog bestselera Corneliusa Ryana (prema čijoj knjizi je snimljen i Nedostižni most). Premda radnjom obuhvata razmerno kratko vremensko razdoblje - nekoliko sati koji su prethodili početku invazije te sami Dan D - "Najduži dan" ni po čemu nije skroman. Sa budžetom od 10 miliona dolara (najskuplji crno-beli film prije Schindlerove liste), trajanjem od gotovo tri sata, pravom vojnom mašinerijom i rekvizitima, desecima hiljada glumaca i statista (uključujući i brojne profesionalne vojnike) te većinom originalnim lokacijama, producent Zanuck i ostatak ekipe uspeli su na gotovo dokumentaristički način reproducirati događanja toga dana.

Realističnosti filma pridonele su i Zanuckova odluka da se u filmu svaki glumac koristi materinjim jezikom te segmentirana narativna struktura koja "skače" sa jedne bojišnice na drugu, uspešno prenoseći napetost, strah, zbrku i haos. Ono što donekle kolidira sa dokumentarističkim aspiracijama filma, ali svakako čini "Najduži dan" još atraktivnijim, jest glumačka postava kakva se skoro nikada ne viđa u istome filmu. Najvažnije generale, pukovnike, majore i vojnike koji su sudelovali u iskrcavanju u Normandiji među ostalima interpretiraju i J. Wayne, R. Mitchum, H. Fonda, R. Burton, R. Steiger, R. Wagner, S. Connery te popularni pevač Paul Anka, koji je za film napisao i naslovnu muzičku temu. Ovo - po tematskom značaju ali i umetničkom dostignuću - veliko filmsko ostvarenje osvojilo je dva Oskara (fotografija i specijalni efekti) od pet za koje je bilo nominirano (scenografija, montaža, najbolji film), zatim nagradu Eddie Američkog udruženja montažera kao najbolje montirani dugometražni film, talijansku David Di Donatello nagradu u kategoriji najboljeg stranog filma te Zlatni globus za najbolju filmsku fotografiju.